İTİRAZIN İPTALİ DAVASI

İTİRAZIN İPTALİ DAVASI NEDİR?

İcra İflas Kanunu m.67’ye göre itirazın iptali davası;

“Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.

Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, ret veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

 Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır.

Bu Kanunda öngörülen icra inkâr tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır.”

Kanuni düzenlemeye göre alacaklı tarafından başlatılan ilamsız icra takibine, borçlu tarafından itiraz edilmesi halinde itirazın iptal edilmesi için genel mahkemede itirazın iptali davası açılması gerekir.

Alacaklı tarafından açılacak olan itirazın iptali davasında, borçlunun takibe haksız bir şekilde itiraz ettiği ve borcun varlığı ispat edilir. Davada ispat yükü davacı olan alacaklıdadır. Alacaklı, takibe itiraz edilmesi halinde takibin devam etmesi için itirazın iptali davası açmak zorundadır.

İtirazın iptali davası, alacaklının elinde imzası ikrar veya noterlikçe tasdik edilen borç ikrarını içeren bir senede yahut resmî dairelerin veya yetkili makamların yetkileri dâhilinde ve usulüne göre verdikleri bir makbuz veya belgenin bulunmaması üzerine takibin devamı için açılmaktadır. Yukarıda söz edilen belgelerden birinin varlığında alacaklı itirazın kaldırılması davası açarak takibin devamını sağlayacaktır. İtirazın kaldırılması davası, itirazın iptali davasına göre daha kısa sürede karara bağlandığından ilgili belgelerin varlığı halinde alacaklı tarafından öncelikle başvurulan hukuki yoldur.

DAVA AÇMA SÜRESİ

Alacaklı tarafından başlatılan ilamsız icra takibinde, ödeme emrinin borçluya tebliği üzerine borçlunun süresi içerinde itiraz etmesi gerekir. Borçlunun süresi içerisinde takibe itiraz etmesiyle birlikte alacaklı, itirazın tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içerisinde itirazın iptali davası açmalıdır.

İtirazın iptali davasındaki bir yıllık süre, hak düşürücü süredir. Alacaklının itirazın tebliğinden itibaren bir yıl içerisinde itirazın iptali davası açmaması durumunda dava açma hakkı sona erer. Hak düşürücü süreler itiraz niteliği taşırlar. Taraflar hak düşürücü süreyi davanın her aşamasında hatta kararın bozulmasından sonra da ileri sürülebilirler. Ayrıca hak düşürücü sürelerin incelenmesi hâkim tarafından resen yapılır.

İTİRAZIN İPTALİ DAVASININ SONUÇLARI

Alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmasıyla yargılama sonucunda verilebilecek kararlar üzerine davanın farklı etkileri doğacaktır. Buna göre;  

Davanın Kabulü Halinde;

İtirazın iptali davası süresince alacağın varlığı ve borçlunun haksız yere icra takibine itiraz ettiği ispat edilirse davanın kabulüne karar verilir. Bu durumda itiraz üzerine duran ilamsız icra takibi devam eder ve takip kesinleşmiş olur. İlamın icra dairesine verilmesi üzerine alacaklı haciz işlemelerini başlatabilir. Ayrıca borçlunun haksız ve kötü niyetli olarak takibe itiraz etmesi nedeniyle borçlu aleyhine alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar ve kötü niyet tazminatına hükmedilir. 

Davanın Reddedilmesi Halinde;

Yargılama sürecindeki delillere göre alacağın yokluğu yönünde karar verilmesi halinde dava reddedilecektir. İtirazın iptali davasının reddedilmesiyle birlikte davaya konu takip iptal edilir. Alacaklı icra takibine konu olan alacak hakkında farklı bir icra takibi başlatamayacaktır.

Dava sonunda davanın kabulü veya reddine yönelik karar verilmesi ile birlikte taraflar kanun yoluna başvurarak anılan karara itiraz etme hakkına sahiptir. Kanunda yer alan düzenlemeye göre itirazın iptali davasında verilen karara karşı 2 haftalık içerisinde istinaf yoluna başvuru hakkı bulunmaktadır.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Kanunlarda özel bir düzenleme bulunmadığı sürece malvarlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. İtirazın iptali davası da malvarlığını konu ettiğinden görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise, itirazın iptali davası icra takibiyle sıkı sıkıya bağlı olduğundan icra takibinin yapıldığı yerde bulunan mahkemedir.

Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetleri için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.