VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇU VE CEZASI

 VERGİ SUÇU

Vergi Usul Kanunu m.331’e göre; Vergi kanunları hükümlerine aykırı hareket edenler, bu kitapta yazılı vergi cezaları (vergi ziyaı cezası ve usulsüzlük cezaları) ve diğer cezalar ile cezalandırılırlar. Kanunun ilgili maddesinden hareketle vergi suçu; vergi kanunları hükümlerine aykırı hareket edenlerin işlemiş oldukları fiillerdir. Vergi suçları VUK’nda düzenlenmiştir.

Vergi suçlarını sıralamak gerekirse; kaçakçılık suçu, vergi mahremiyetini ihlal suçu, mükellefin özel işlerini yapma suçu, haysiyet ve şerefe tecavüz suçu, ekim sayım beyanlarının denetlememe suçudur. Makalemizde vergi suçlarından olan vergi kaçakçılığı suçu tüm detaylarıyla ele alınacaktır.

VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇU

Vergi Usul Kanunu m.359’da düzenlenen vergi kaçakçılığı suçu maddenin 4 ayrı bendine sayılan eylemlerin yapılmasıyla işlenmektedir. Kanun maddesine göre vergi kaçakçılığı suçları;

VUK m.359/1-a’da yer alan suçlar;

• Hesap ve muhasebe hileleri yapmak

• Gerçekte olmayan kişiler adına hesap açmak

• Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek veya gizlemek

• Yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak

VUK m.359/1-b’de yer alan suçlar;

• Defter, kayıt ve belgeleri yok etmek

• Defter sayfalarını kopartarak yok etmek

• Sahte belge düzenlemek veya kullanmak

VUK m.359/1-c’de yer alan suçlar;

• Maliye bakanlığı ile anlaşmalı olmayan matbaaların belge basması ve bu belgeyi bilerek kullanmak

VUK m.359/1-ç’de yer alan suçlar;

• Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun veya olmasın ödeme kaydedici cihazı kanuna aykırı kullanmak

VUK m.359/1-d’de yer alan suçlar;

• Özel etiket ve işaretlerle ürünlerin etiketlenmesi veya işaretlenmesi ve etiketlenen veya işaretlenen ürün bilgilerinin kurulan veri merkezine aktarılmasını sağlayan sisteme müdahale ederek bilgi veya verilerin iletilmesini önlemek veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet vermektir.

VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇLARININ CEZASI

Vergi kaçakçılığı suçu pek çok farklı fiille işlenebilmektedir. Kanun koyucu vergi kaçakçılığı suçunun bu şekilde seçimlik hareketli olmasından ötürü VUK m.359’da farklı bentlerle suçun seçimlik hareketlerini ve bunlara karşılık gelen cezaları ayrı ele almıştır. Zira vergi kaçakçılığına konu seçimlik hareketlere ait cezalar, fiillerin kamuyu zarar uğratma tehlikesine göre belirlenmiştir. Buna göre VUK m.359 bentlerinde yer alan cezaları sıralamak gerekirse;

• VUK m.359/1-a’da yer alan suçları işleyen kişiler hakkında on sekiz aydan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

• VUK m.359/1-b’de yer alan suçları işleyen kişiler üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

• VUK m.359/1-c’de yer alan suçları işleyen kişiler iki yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

• VUK m.359/1-ç’de yer alan suçları işleyen kişiler üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

• VUK m.359/1-d’de yer alan suçları işleyen kişiler üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Kanunda sayılan fiillerin işlenmesi sonucunda vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde sanık ayrıca vergi ziyaından ötürü cezalandırılır.

ETKİN PİŞMANLIK VE CEZADA İNDİRİM

VUK m.359’un atfıyla, VUK m.371’de yer alan pişmanlık şartlarını taşıyan ve henüz soruşturma başlatılmadan durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında vergi ziyaı cezası kesilmez.

Bununla birlikte VUK m.359’da 08.04.2022 tarihinde yapılan değişiklikle vergi kaçakçılığı suçuna uygulanmasını sağlayan etkin pişmanlık hükümleri getirilmiştir. Buna göre;

“Bu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilir.”

VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA CEZANIN UYGULANMASI

Ceza Muhakemesi Kanunu m.231’de yer alan şartların sağlanması halinde sanık hakkında HAGB müessesesinin uygulanmasına karar verilecektir. Vergi kaçakçılığı suçunda, HAGB kararının verilmesi halinde sanığın 5 yıl boyunca kasten yeni bir suç işlemediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere uygun davrandığı takdirde açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın düşmesi kararı verilir.

Vergi kaçakçılığı suçundan ötürü 2 yıldan daha az bir cezanın verilmesi halinde sanık hakkında hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanabilecektir. Hapis cezasının ertelenmesi halinde hükümlü hakkında denetim süresi belirlenir. Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere aykırı hareket etmesi halinde ertelenen cezanın infazına karar verilir.

Vergi kaçakçılığı suçu 1 yılın üzerinde cezalandırma öngördüğünden bu suçlarda adli kontrol hükümleri uygulanmamaktadır.

VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ

VUK’nun ilgili maddelerinde vergi kaçakçılığı suçuna ilişkin dava zamanaşımı süresine yer verilmediğinden TCK m.66’da yer alan genel dava zamanaşımı süreleri vergi kaçakçılığı suçu için de uygulanacaktır. Buna göre;

• Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda on beş yıl,

• Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl, geçmesiyle dava zamanaşımı süresi dolacaktır.

VUK’nda düzenlenen vergi kaçakçılığı suçlarında on sekiz ay ile sekiz yıla kadar olan ceza süreleri belirlendiğinden beş yıldan az cezayı gerektiren suçlar için 8 yıl, beş yıldan fazla cezayı gerektiren suçlar için on beş yıllık dava zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Dava zamanaşımı sürenin başlangıç tarihi ise suça konu eylemin işlendiği tarihtir.

Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetleri için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu'na ulaşabilirsiniz.