MİRAS KALAN ÖTV İNDİRİMLİ ARAÇLAR HAKKINDA MİRAS İŞLEMLERİ

Yaşamı süresince ÖTV indirimli bir araç alıp henüz 10 veya 5 yıllık süre dolmadan vefat eden murisin, miras kalan ÖTV muafiyetli araç hakkında nasıl paylaşımın yapılacağı, ÖTV indiriminin ne olacağı, mirasçıların araç üzerindeki mülkiyet hakkının nitelikleri merak edilen bir durumdur. Yazımızda miras kalan ÖTV indirimli araçlar hakkında yapılabilecek miras işlemleri ele alınmıştır.

ÖTV İNDİRİMLİ ARAÇ NEDİR?

4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu m.7’ye göre; “engellilik oranı % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından, on yılda bir defaya mahsus olmak üzere alınan aracın ilk iktisabı vergiden müstesnadır.” Kanunda belirtilen şartların olması halinde, özellikleri kanunla sayılan araçlar ÖTV indirimli olarak alınabilir.

27 Aralık 2024 tarihli “7537 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında, malul ve engelli bireylerin araç alımlarındaki ÖTV istisnasına ilişkin değişiklikler yapılmıştır. Anılan değişiklikler uyarınca, malul ve engelli bireyler, ÖTV Kanunu'nun 7/2. maddesi kapsamında yer alan ve yerli katkı oranı en az %40 olan araçların ilk iktisabında, on yılda bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV istisnasından yararlanabileceklerdir. 27 Aralık 2024 tarihinde yapılan değişiklikten önce 5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV istisnasından yararlanılmaktaydı. Kanunda yapılan değişiklikle birlikte bu süre uzatılmıştır. Kanun değişikliği ise 27/12/2025 tarihinden sonra alınan araçlar hakkında uygulanmaya başlayacaktır.

Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Ortaklığın Giderilmesi Davası Örnek Dava Dilekçesi

MİRAS KALAN ÖTV İNDİRİMLİ ARACIN MİRASÇILARA DEVRİ

Vefat eden kişinin miras malları, arasında 5 yıl veya 10 yıl boyunca satılamaz şerhi taşıyan ve bu sürenin henüz dolmadığı ÖTV indirimli aracın kalması mirasın paylaşımı noktasında sorun oluşturmaktadır. Zira her durumda mirasçılar birbirlerine yakın bağlara sahip olmayıp aralarında güven problemlerinin varlığı söz konusu olabilmektedir. Böyle durumlarda mirasçılar arasında miras kalan ÖTV indirimli aracın paylaşımı oldukça güçleşmektedir. Mirasçılar, kalan süre boyunca miras kalan araç üzerinde birlikte hareket etmek durumunda kalmaktadır.

Miras bırakanın vefatı ile birlikte taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilir. Aracın mirasçılara veraset yoluyla tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak mirasçıların henüz satılamaz şerhi süresi dolmayan ÖTV indirimli aracın paylaşımını istemeleri halinde yüklü miktarlar ödemesi gerekebilir. Uygulamada miras kalan ve henüz satış yapma engelinin kalkmadığı ÖTV indirimli araçların paylaşımı birden farklı şarta ve duruma göre değişkenlik göstermektedir. Buna göre;

1.Miras Kalan Mallar Arasında Yalnızca ÖTV İndirimli Aracın Olması Halinde;

Murisin miras kalan malları arasında yalnızca ÖTV indirimli aracın olması, yani başkaca taşınır veya taşınmaz malın veya hakkın olmaması, halinde miras kalan aracın mirasçılar arasında intikal yoluyla feragat mümkün değildir. Mirasçılardan birine miras kalan ÖTV indirimli aracın devri yapılmak istenmesi halinde ÖTV Kanunu m.15/2-a gereğince ÖTV ödenir. Araç devir işlemi bedel alınması veya ivazsız(bedelsiz) işlemle devredilse dahi ÖTV ödenecektir.

2-Miras Kalan Mallar Arasında ÖTV İndirimli Araçla Eşdeğer veya Daha Yüksek Meblağ Olan Malların Olması Halinde;

Murisin miras kalan malları arasında ÖTV indirimli araçla birlikte farklı mallar veya hakların varlığı halinde intikal yoluyla feragat mümkündür. Ancak mirasçılardan birine tescilin yapılması için her bir mirasçı aracın kasko bedelinin %10 tutarındaki miktarı her bir mirasçı ayrı ayrı vergi dairesine ödemek zorundadır. ÖTV indirimli araçların her birinin kasko bedeli farklı olduğundan bu miktar araçtan araca değişmektedir. Ancak bu yol uygulamada çok yüksek meblağların ödenmesini gerektirdiği için tercih edilmemektedir.

3-Miras Kalan ÖTV İndirimli Aracın Engelli veya Malul Mirasçıya Devri Halinde;

Murisin miras kalan ÖTV indirimli aracının yalnızca bir mirasçıya devredilmesi halinde (diğer mirasçıların feragatiyle), devralan mirasçı engelli veya malul ise herhangi bir ÖTV veya farklı bir ödeme yapılmadan tescil işlemi gerçekleştirilir.

Yukarıda söz etmiş olduğumuz gibi ÖTV indirimli araçların paylaşımı oldukça güç ve masraflıdır. ÖTV indirimli araçların, mirasçılar arasındaki paylaşımı bu denli zor olduğundan genel olarak satılamaz şerhinin süresi dolduktan sonra devir işlemi yapılmaktadır.

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Miras kalan malların paylaşımı için ortaklığın giderilmesi davası açılmalıdır. Murisin, miras kalan malları arasında ÖTV indirimli araç varsa ve araç hakkında satılamaz şerhi kalkmış olmasına rağmen mirasçılar kendi aralarında anlaşarak paylaşım yapamıyor ise ortaklığın giderilmesi davası açılır. Miras kalan ÖTV indirimli araç üzerindeki satılamaz şerhi kalmadıkça ise bu dava açılamaz. Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise davalının bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.